งานตรวจสอบภายใน คืองานที่ค่อนข้างจำเพาะเจาะจงและคุ้นเคยกันดีในเฉพาะคนวงใน ซึ่งลักษณะของงานสามารถแบ่งออกได้เป็นหลายประเภทนอกเหนือจากการตรวจสอบที่เราคุ้นเคยเป็นอย่างดีไม่ว่าจะเป็นการตรวจสอบบัญชีการเงิน financial audit หรือจะเป็นการตรวจสอบ operation audit หรือการปฏิบัติงาน เรายังสามารถแบ่งประเภทของการตรวจสอบออกเป็นอีกหลายประเภท ซึ่งเราจะไปดูรายละเอียดกันดังนี้
ประเภทของการตรวจสอบภายใน
- การตรวจสอบการเงินการบัญชี
- การตรวจสอบการปฏิบัติตามข้อกำหนด
- การตรวจสอบการบริหารงาน
- การตรวจสอบการปฏิบัติงาน
- การตรวจสอบเทคโนโลยีสารสนเทศ
- การตรวจสอบการทุจริต
- การตรวจสอบโครงการสัญญาและแผนงาน
- การตรวจสอบพิเศษ
ซึ่งรายละเอียด ในประเภทการตรวจสอบต่างๆ ดังนี้
การตรวจสอบการเงินการบัญชี
เป็นการตรวจสอบที่เราคุ้นหูและคุ้นเคยกันเป็นอย่างดีโดยหลักๆแล้วการตรวจสอบการเงินการบัญชีจะเป็นการตรวจสอบในเรื่องความถูกต้องความเชื่อถือได้ของรายงานทางการเงิน การดูแลและป้องกันทรัพย์สิน การประเมินความเพียงพอของระบบการควบคุมภายในของระบบงานต่างๆว่าจะสามารถสร้างความมั่นใจ ทางด้านข้อมูลที่จะบันทึกในบัญชีรายงานทะเบียนและเอกสารต่างๆถูกต้องและสามารถทวนสอบได้ และมีความปลอดภัยพอที่จะป้องกันการรั่วไหลและเกิดการสูญหายของทรัพย์สินต่างๆ ทั้งนี้ผู้ตรวจสอบภายในจะมีหน้าที่ในการประเมินระบบการควบคุมภายในของงานด้านการบัญชีและการเงิน เพื่อแสดงความเห็นในงวดงบการเงินประจำบัญชีและหน้าที่
การตรวจสอบการปฏิบัติตามข้อกำหนด
มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบถึงความเหมาะสมของระเบียบข้อบังคับที่กิจการกำหนดไว้ ทั้งนี้เพื่อให้ทราบว่าการปฏิบัติงานเป็นไปตามที่กฎหมายระเบียบข้อบังคับกำหนดไว้หรือไม่ และยังเป็นการตรวจสอบเพื่อประเมินการปฏิบัติงานตามกฎหมายตามระเบียบและข้อบังคับที่เกี่ยวข้องว่าองค์กรต่างๆนั้นได้มีการปฏิบัติตามข้อกำหนดของนโยบายรวมถึงแนวทางการปฏิบัติงานมาตรฐานการปฏิบัติงานหรือกฎระเบียบของทางการโดยในข้อนี้ผู้ตรวจสอบภายในจะต้องทราบและเข้าใจนโยบายรวมถึงเข้าใจแนวทางการปฏิบัติงานของบริษัทนั้นด้วย
การตรวจสอบการบริหารงาน
เป็นการตรวจสอบการควบคุมการบริหารรวมถึงตรวจสอบประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการบริหารจัดการงานต่างๆไม่ว่าจะเป็นการวางแผนและการควบคุม การบริหารงบประมาณการกำกับดูแลการทวนสอบหรือการสอบทานและการควบคุมงานเป็นต้นทั้งหมดนี้เป็นการตรวจสอบเพื่อประเมินฝ่ายบริหารว่าเป็นไปอย่างเหมาะสมและมีความสอดคล้องกับรูปแบบธุรกิจขององค์กรหรือไม่เพื่อหาข้อสรุปหรือวัดผลการบริหารงานให้เป็นไปตามหลักการบริหารและหลักการกำกับดูแลที่ดี
จากทั้งหมดนี้เราจะเห็นว่าการตรวจสอบระบบบริหารงานต่างๆมีความแตกต่างกันออกไปและมีวัตถุประสงค์ที่ไม่เหมือนกันซึ่งแน่นอนว่าในการตรวจสอบระบบงานอื่นๆ จะมีรายละเอียดเพิ่มเติมอย่างแน่นอนซึ่งเราจะนำมาฝากกันในโอกาสถัดไปอย่าลืมติดตามเราให้ได้ในบทความ เรื่องการตรวจสอบภายใน